Τα περιστατικά βίας στους εφήβους είναι ένα φαινόμενο που φαίνεται να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας ανησυχία τόσο στην κοινωνία όσο και στους ίδιους τους νέους. Σχολικοί καυγάδες, εκφοβισμός, σωματική και ψυχολογική βία μεταξύ συνομηλίκων αποτελούν πλέον καθημερινά φαινόμενα. Πώς όμως αντιλαμβάνονται οι ίδιοι οι νέοι αυτό το φαινόμενο; Τι έχουν να πουν γι’ αυτό;
Γράφει η Κατερίνα Ματέρη.
Συζητήσαμε με πέντε άτομα, ηλικίας 16-22 ετών, για να μας μεταφέρουν τις σκέψεις τους.
1. Άννα, 18 ετών – «Η βία έχει γίνει μόδα»
«Νομίζω ότι η βία έχει γίνει μια “μόδα”. Βλέπω παιδιά να το κάνουν για την εικόνα τους, για να δείξουν ότι είναι “δυνατά” ή για να ανήκουν κάπου. Τα social media σίγουρα έχουν παίξει ρόλο σε αυτό. Βίντεο από καυγάδες ανεβαίνουν συνέχεια και θεωρώ ότι κάπως αυτό ωθεί κι άλλους να συμμετέχουν σε τέτοια περιστατικά για να γίνουν viral. Είναι λυπηρό, αλλά δεν ξέρω αν μπορεί να αλλάξει, τουλάχιστον άμεσα.»
2. Νίκος, 17 ετών – «Το σχολείο είναι μια ζούγκλα»
«Στο σχολείο πολλές φορές είναι σαν ζούγκλα. Ο καθένας προσπαθεί να επιβιώσει. Κάποιοι το κάνουν με το να δείχνουν βίαιοι και άλλοι υποχωρούν. Έχω δει πολλούς φίλους μου να πέφτουν θύματα εκφοβισμού και η κατάσταση να είναι απλά ανεξέλεγκτη. Οι καθηγητές δεν κάνουν τίποτα ή δεν μπορούν να κάνουν, και αυτό κάνει τους θύτες να νιώθουν ανίκητοι. Είναι σαν ένας φαύλος κύκλος που δε σταματάει ποτέ».
3. Ελένη, 22 ετών – «Η έλλειψη επικοινωνίας φέρνει τη βία»
«Πιστεύω ότι ένας μεγάλος λόγος για τον οποίο βλέπουμε τόση βία στους εφήβους είναι η έλλειψη επικοινωνίας. Οι νέοι δεν μιλάνε για τα προβλήματά τους, ούτε στο σπίτι ούτε στους φίλους τους. Κρατάνε τα πάντα μέσα τους και, κάποια στιγμή, ξεσπάνε με λάθος τρόπο. Η κοινωνία δεν προωθεί το διάλογο και τη συνεργασία, και αυτό φαίνεται στη συμπεριφορά των παιδιών. Αν υπήρχαν περισσότερες ευκαιρίες να εκφραστούν χωρίς φόβο, ίσως η κατάσταση να ήταν καλύτερη».
4. Πέτρος, 19 ετών – «Η βία είναι απλά απόγνωση»
«Πολλοί έφηβοι δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους, ειδικά όταν νιώθουν πίεση από όλες τις πλευρές – σχολείο, κοινωνία, οικογένεια. Η βία είναι απλά ένα ξέσπασμα απόγνωσης. Νιώθουν ότι δεν έχουν έλεγχο στη ζωή τους, και αυτή η έλλειψη ελέγχου βγαίνει ως βία. Δεν δικαιολογώ αυτή τη συμπεριφορά, αλλά την καταλαβαίνω. Αντί να την καταδικάζουμε συνεχώς, ίσως πρέπει να αναρωτηθούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε τους νέους να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους πιο υγιεινά».
5. Μαρία, 16 ετών – «Ο φόβος της διαφορετικότητας»
«Οι έφηβοι πολλές φορές είναι σκληροί γιατί φοβούνται το διαφορετικό. Όποιος δεν ταιριάζει στα στερεότυπα της “ομάδας”, στοχοποιείται. Είτε πρόκειται για την εμφάνιση, είτε για τις προτιμήσεις ή ακόμα και για τον τρόπο που κάποιος μιλάει, οι άλλοι τον θεωρούν ξένο. Αυτός ο φόβος για το διαφορετικό οδηγεί στη βία, καθώς είναι πιο εύκολο να επιτεθείς παρά να αποδεχτείς κάτι που δεν καταλαβαίνεις. Πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που μεγαλώνουμε τα παιδιά, για να μάθουν να δέχονται και να σέβονται τις διαφορές».
Οι σκέψεις αυτών των πέντε νέων αντικατοπτρίζουν την πολυπλοκότητα του προβλήματος της βίας στους εφήβους. Κάθε άτομο προσέγγισε το ζήτημα από διαφορετική οπτική γωνία, τονίζοντας παράγοντες όπως η έλλειψη επικοινωνίας, η κοινωνική πίεση και ο φόβος της διαφορετικότητας.
Είναι σαφές πως το φαινόμενο αυτό είναι πολυδιάστατο και απαιτεί συλλογική προσπάθεια από την κοινωνία, το σχολείο και τις οικογένειες για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Το πιο σημαντικό είναι να δοθεί χώρος στους νέους να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, ώστε να βρεθούν υγιείς τρόποι διαχείρισης των συναισθηματικών και κοινωνικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν.
