Οι διακοπές των Χριστουγέννων – και όχι μόνο – είναι μια περίοδος διασκέδασης, χαλάρωσης και επανασύνδεσης με αγαπημένα πρόσωπα. Η επιστροφή στην καθημερινότητα και τη ρουτίνα της δουλειάς συχνά συνοδεύεται από ένα αίσθημα απογοήτευσης και θλίψης.
Τι προκαλεί το αποκαλούμενο και «post-vacation blues» (ή «post-holiday blues») και πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση;
Τι είναι το post-vacation blues
Το post-vacation blues αναφέρεται στα αρνητικά συναισθήματα που νιώθουν πολλοί μετά από την ολοκλήρωση των διακοπών. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν θλίψη, μοναξιά, κόπωση, απογοήτευση, μειωμένη ενέργεια και έλλειψη κινήτρων.
Σύμφωνα με το Health και τη Naomi Torres-Mackie, κλινική ψυχολόγο στο Lenox Hill Hospital στη Νέα Υόρκη και επικεφαλής ερευνών στο The Mental Health Coalition, αυτή η συναισθηματική κατάπτωση οφείλεται στην απώλεια του ενθουσιασμού και της ανυπομονησίας που συνοδεύει την προσμονή για τις διακοπές. Όταν τελειώνει αυτή η περίοδος, μπορεί να βιώνουμε κάτι σαν «συναισθηματική απόσυρση» από τη γιορτινή ατμόσφαιρα.
Γιατί Συμβαίνει;
Οι αιτίες για το post-vacation blues ποικίλλουν, αλλά οι ειδικοί εντοπίζουν κάποιους βασικούς παράγοντες:
- Υψηλές Προσδοκίες: Οι γιορτές και οι διακοπές συνδέονται συχνά με ιδανικές εικόνες οικογενειακής ευτυχίας, διασκέδασης και ξεκούρασης. Όταν αυτές οι προσδοκίες δεν εκπληρώνονται ή όταν όλα τελειώνουν, νιώθουμε έντονη απογοήτευση.
- Απώλεια Στόχων: Οι διακοπές προσφέρουν μια πληθώρα δραστηριοτήτων που μας κρατούν απασχολημένους (π.χ., προγραμματισμός ταξιδιών ή διοργάνωση εκδηλώσεων). Μετά την ολοκλήρωσή τους, συχνά μένουμε χωρίς κάτι συγκεκριμένο να περιμένουμε.
- Εξάντληση και χειμερινή κατάθλιψη: Τα ταξίδια, οι κοινωνικές υποχρεώσεις και η έλλειψη ρουτίνας μπορεί να μας αφήσουν σωματικά και ψυχικά κουρασμένους. Επιπλέον, ειδικά για την χειμωνιάτικες διακοπές θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και την Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή (Seasonal Affective Disorder, SAD). Η ακριβής αιτία της SAD δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά φαίνεται να συνδέεται με την έλλειψη φυσικού φωτός κατά τους χειμερινούς μήνες και μπορεί να προκαλέσει επίμονη κόπωση και έλλειψη ενέργειας, δυσκολία συγκέντρωσης, απώλεια ενδιαφέροντος, θλίψη, διαταραχές ύπνου κ.α.
Πώς να το Αντιμετωπίσετε;
Αν νιώθετε ότι η διάθεσή σας πέφτει μετά τις διακοπές, οι παρακάτω στρατηγικές μπορούν να σας βοηθήσουν:
- Κοιμηθείτε επαρκώς: Ένας ποιοτικός ύπνος τουλάχιστον 7 ωρών καθημερινά είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ψυχικής υγείας.
- Διατηρήστε ισορροπημένη διατροφή: Αποφύγετε τα λιπαρά και ζαχαρούχα τρόφιμα, που μπορεί να επιδεινώσουν τη διάθεσή σας, και προτιμήστε φρέσκα φρούτα, λαχανικά και πρωτεΐνες.
- Αποφύγετε το αλκοόλ: Το αλκοόλ μπορεί να εντείνει τα αρνητικά συναισθήματα, γι’ αυτό η αποφυγή του είναι σημαντική.
- Ενσωματώστε φυσική δραστηριότητα: Η άσκηση είναι εξαιρετική για τη βελτίωση της διάθεσης. Μπορείτε να δοκιμάσετε κάτι απλό, όπως περπάτημα, ή πιο έντονο, όπως ένα ομαδικό άθλημα.
- Κοινωνική σύνδεση: Μιλήστε με φίλους ή την οικογένειά σας για το πώς νιώθετε. Η επικοινωνία μπορεί να σας βοηθήσει να αισθανθείτε λιγότερο μόνοι.
- Προγραμματίστε μια νέα δραστηριότητα: Το να έχετε κάτι να περιμένετε – ένα ταξίδι ή ένα νέο χόμπι, μια νέα ενδιαφέρουσα συνήθεια – μπορεί να δώσει ξανά νόημα στη ρουτίνα της καθημερινότητά σας.
Πότε να Αναζητήσετε Βοήθεια
Τα συμπτώματα του post-vacation blues είναι συνήθως παροδικά. Αν όμως διαρκέσουν για πάνω από δύο εβδομάδες ή αρχίσουν να επηρεάζουν την καθημερινότητά σας (π.χ., αδυναμία να πάτε στη δουλειά ή να διαχειριστείτε απλές υποχρεώσεις), καλό είναι να συμβουλευτείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Το post-vacation blues είναι μια φυσιολογική αντίδραση στην επιστροφή στη ρουτίνα μετά από μια περίοδο χαράς και χαλάρωσης. Κατανοώντας τα αίτια και εφαρμόζοντας απλές στρατηγικές, μπορείτε να ξεπεράσετε αυτή τη φάση και να επιστρέψετε πιο δυναμικά στην καθημερινότητά σας.
