Μια σειρά ηφαιστείων που εκπέμπουν έξι φορές περισσότερη ενέργεια από ό,τι όλοι οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί της Γης μαζί καταγράφηκε να ξεσπά με βία στον νότιο πόλο της Ιούς, ενός από τους τέσσερις μεγάλους δορυφόρους του Δία.
Από την εποχή της αποστολής Voyager τη δεκαετία του 1970, δεκάδες ηφαιστειακές εκρήξεις έχουν καταγραφεί στην Ιώ, το πιο γεωλογικά ενεργό σώμα που γνωρίζουμε. Η νέα έκρηξη «είναι η πιο που έχει καταγραφεί ποτέ στον πιο ηφαιστειακό κόσμο του Ηλιακού Συστήματος» σχολίασε ο Σκοτ Μπόλτον, κύριος ερευνητής της αποστολής Juno.
To σκάφος τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Δία το 2016 και μετά την ολοκλήρωση της κύριας αποστολής του ανέλαβε να μελετήσει την Ιώ και ακόμα δύο μεγάλα φεγγάρια του γιγάντιου πλανήτη, τον Γανυμήδη και την Ευρώπη, τα οποία πιστεύεται ότι κρύβουν ωκεανούς κάτω από τις παγωμένες τους επιφάνειες.
Η Ιώ, όμως, είναι εντελώς διαφορετική, ένας κόσμος ηφαιστείων και λάβας. Ο δορυφόρος, περίπου στο μέγεθος της Σελήνης, κινείται γύρω από τον Δία σε μια έντονα ελλειπτική τροχιά, κάτι που σημαίνει ότι η βαρυτική έλξη που δέχεται από τον πλανήτη μεταβάλλεται συνεχώς.
Αυτό δημιουργεί στο εσωτερικό της δυνάμεις τριβής που απελευθερώνουν αρκετή ενέργεια για να λιώσουν εν μέρει τα πετρώματα του μανδύα. Το μάγμα που παράγεται από αυτή τη διαδικασία διατηρεί ενεργά τα περίπου 400 ηφαίστεια της Ιούς.
Η τελευταία έκρηξη καταγράφηκε στον νότιο πόλο του δορυφόρου από την υπέρυθρη κάμερα του Juno, η οποία καταγράφει τη εκπομπή θερμότητας. Το ηφαιστειακό πεδίο υπολογίζεται ότι έχει έκταση 100.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, λίγο μικρότερο από την Ελλάδα.
Το ρεκόρ ανήκε μέχρι σήμερα στο Loki Patera, μια λίμνη λάβας στην Ιώ με έκταση 20.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η δε ισχύς του νέου ηφαιστειακού πεδίου εκτιμάται σε πάνω από 80 τρισεκατομμύρια watt.
Ενδείξεις ηφαιστειακής δραστηριότητας καταγράφηκαν και από την οπτική κάμερα του Juno, η οποία διέκρινε μεταβολές στην περιοχή του νότιου πόλου μεταξύ δύο διαδοχικών περασμάτων του σκάφους.
Και αυτό παρά το γεγονός ότι το τελευταίο πέρασμα πλησίασε σε σχετικά μεγάλη απόσταση 74.000 χιλιομέτρων από την Ιώ, ενώ σε προηγούμενα κοντινά περάσματα είχε πλησιάσει σε απόσταση μόλις 1.500 χιλιομέτρων. Περισσότερα δεδομένα αναμένεται να συλλεχθούν σε επόμενα περάσματα.
