Τον Ιούνιο του 1995, ένας τεράστιος Μάικλ Τζάκσον διέσχιζε τον Τάμεση πάνω σε μια πλωτή εξέδρα, προκαλώντας παγκόσμια αίσθηση. Το 10 μέτρων άγαλμα αποτελούσε μέρος της προώθησης του άλμπουμ HIStory: Past, Present and Future, Book I και συνοδευόταν από εννέα ακόμα αντίγραφα που ταξίδεψαν ανά τον κόσμο.
Το καλοκαίρι του 1995, η εικόνα ενός γιγαντιαίου Μάικλ Τζάκσον που ταξίδευε στον Τάμεση πάνω σε μια πλωτή εξέδρα δεν ήταν απλώς ένα διαφημιστικό κόλπο. Ήταν ένα παγκόσμιο γεγονός. Το άγαλμα ύψους 10 μέτρων ήταν ένα από τα δέκα εντυπωσιακά αντίγραφα που δημιουργήθηκαν από τη Sony Music για την προώθηση του νέου τότε άλμπουμ του Βασιλιά της Ποπ, HIStory: Past, Present and Future, Book I. Τα αγάλματα, κατασκευασμένα από υαλοβάμβακα και σχεδιασμένα ώστε να θυμίζουν πέτρα, συνόδευσαν τον Τζάκσον στην παγκόσμια περιοδεία του.
Τριάντα χρόνια μετά, αυτά τα εντυπωσιακά δείγματα pop εικονογραφίας έχουν αποκτήσει μια δική τους, ιδιαίτερη ιστορία — και βρίσκονται διάσπαρτα, παραμελημένα ή καμουφλαρισμένα, σε κάθε γωνιά του κόσμου.
Από McDonald’s… στο πουθενά
Ένα από τα πιο γνωστά αγάλματα τοποθετήθηκε τη δεκαετία του 1990 στην Ολλανδία, στην κωμόπολη Μπεστ, έξω από ένα κατάστημα McDonald’s. Ο ιδιοκτήτης Πίτερ φον Γκέλντερ το απέκτησε από δημοπρασία της Sony και το χρησιμοποίησε ως “κράχτη” για το κατάστημα, το οποίο δεν είχε ακόμα το κλασικό χρυσό «M».
Το άγαλμα γρήγορα μετατράπηκε σε λατρευτικό σημείο για τους θαυμαστές του Τζάκσον. Στις επετείους των γενεθλίων και του θανάτου του, συγκεντρώνονταν πλήθη για να αφήσουν λουλούδια, φωτογραφίες και να παίξουν τη μουσική του. Όλα αυτά μέχρι το 2019, όταν το ντοκιμαντέρ Leaving Neverland πυροδότησε νέες κατηγορίες κατά του καλλιτέχνη και η McDonald’s ζήτησε την απομάκρυνση του αγάλματος. Σήμερα φυλάσσεται σε άγνωστη τοποθεσία, καθώς οι ενδιαφερόμενοι συλλέκτες δεν έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες άδειες για την επανατοποθέτησή του.
Ένα πάρτι δίπλα στο άγαλμα
Στην Αυστρία, ο ιδιοκτήτης νυχτερινού κέντρου Φραντς Γιόζεφ Ζίκα απέκτησε το δικό του άγαλμα το 1998 σε φιλανθρωπική δημοπρασία και το εγκατέστησε στο καπνιστήριο του κλαμπ The Baby’O στην περιοχή Τζουντενάου-Μπάουμγκαρτεν. Αν και αντιμετώπισε τις αντιδράσεις της οικογένειάς του, το άγαλμα γρήγορα έγινε πόλος έλξης και διασκέδασης, πλαισιωμένο από μπάρες και πάρτι.
Ωστόσο, το κλαμπ έκλεισε όταν κατασκευάστηκε κοντά μια πολυκατοικία. Ο Ζίκα προσπαθεί εδώ και δύο χρόνια να πουλήσει το άγαλμα, ζητώντας περίπου 25.000 ευρώ. Αν και έχει δεχτεί προσφορές από τη Σουηδία και την Ουγγαρία, η μεταφορά και το κόστος αποθαρρύνουν τους περισσότερους υποψήφιους αγοραστές.
Λούνα παρκ, θεματικά πάρκα και χαμένες ευκαιρίες
Άλλο ένα άγαλμα παραμένει «κρυμμένο» στο λούνα παρκ της Λωζάνης, στην Ελβετία, όπου αγοράστηκε το 2008 και έχει υποστεί μικρές αισθητικές παρεμβάσεις, όπως επιχρυσώσεις. Αν και δεν εκτίθεται συστηματικά πλέον, οι υπεύθυνοι ξεκαθαρίζουν ότι δεν είναι προς πώληση.
Στη Νότια Αφρική, στο θεματικό πάρκο Santarama Miniland στο Γιοχάνεσμπουργκ – που έχει πια εγκαταλειφθεί – το άγαλμα του Τζάκσον παραμένει όρθιο και… μωβ. Αν και η γενική αισθητική του πάρκου επικεντρώνεται στις «μινιατούρες», το άγαλμα κυριαρχεί στο τοπίο και είναι ακόμη ορατό σε δορυφορικές φωτογραφίες.
Στο Μιλάνο, το Europark Idroscalo παρουσίασε το δικό του ανακαινισμένο άγαλμα το 2019, λίγο μετά την προβολή του Leaving Neverland. Το πρόσωπο του Τζάκσον είχε προσωρινά καλυφθεί, αλλά το άγαλμα αποκαταστάθηκε και πλέον διατίθεται προς πώληση.
View this post on Instagram
Κληρονομιά ή βάρος;
Πολλά από τα γλυπτά αυτά έχουν εξαφανιστεί από τον δημόσιο χώρο, κάποια φυλάσσονται, ενώ άλλα ίσως να έχουν καταστραφεί. Παρά τη μείωση του ενδιαφέροντος, συλλέκτες και fan clubs συνεχίζουν να δείχνουν ενδιαφέρον, αν και το υψηλό κόστος απόκτησης και η ανάγκη ειδικών αδειών καθιστούν δύσκολη την επαναφορά τους.
Η τύχη αυτών των αγαλμάτων αντικατοπτρίζει την περίπλοκη σχέση της κοινωνίας με τη μνήμη, την τέχνη και τα δημόσια πρόσωπα. Ο Μάικλ Τζάκσον μπορεί να μην είναι πλέον εδώ, αλλά τα γιγαντιαία αγάλματά του — άλλοτε σύμβολα λατρείας, άλλοτε σημεία διαμάχης — εξακολουθούν να λένε τη δική τους ιστορία.
