«Μια αστραπή η ζωή μας… μα προλαβαίνουμε»… Νίκος Καζαντζάκης |18.3.1883 – 26.10.1957|, πεζογράφος, ποιητής, φιλόσοφος, μεταφραστής, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους, παγκοσμίου φήμης Έλληνες συγγραφείς.
Σαν σήμερα, το πρωί της 26ης Οκτωβρίου του 1957, ο μεγάλος συγγραφέας, ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Καζαντζάκης άφησε την τελευταία του πνοή στην κλινική του Φράιμπουργκ, όπου νοσηλεύθηκε έχοντας επιστρέψει από την Κίνα με σοβαρά κλονισμένη την υγεία του.
Η σορός του μεταφέρθηκε στην Αθήνα, αλλά η Εκκλησία της Ελλάδας αρνήθηκε να εκτεθεί σε προσκύνημα, δεδομένου ότι τον είχε κατηγορήσει ως ιερόσυλο και παρ’ ολίγον να τον αφορίσει. Αφορμή είχε αποτελέσει αφενός το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα «Kαπετάν Mιχάλης», αφετέρου ο «Τελευταίος Πειρασμός» -ένα μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Χριστό, που παλεύει μεταξύ της θείας και ανθρώπινης Φύσης του. Τελικά, η Εκκλησία της Ελλάδος δεν τόλμησε να προχωρήσει στον αφορισμό του Νίκου Καζαντζάκη, καθώς ήταν αντίθετος σε κάτι τέτοιο ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας, αλλά ο «Τελευταίος Πειρασμός» συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των Απαγορευμένων Βιβλίων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Τα έργα του έχουν γνωρίσει τις περισσότερες μεταφράσεις. Η μεταφορά στον κινηματογράφο των μυθιστορημάτων του «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» και «Ο τελευταίος πειρασμός» ώθησε ακόμα περισσότερο τη φήμη του. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1906 με το μυθιστόρημα «Όφις και Κρίνο». Γενικότερα το έργο του αλλά ειδικότερα ο «Καπετάν Μιχάλης» και ο «Τελευταίος πειρασμός» έστρεψαν εναντίον του την Εκκλησία, χωρίς όμως να προχωρήσει σε αφορισμό του συγγραφέα, καθώς οι ιερείς θεώρησαν πως κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ένα είδος «διαφήμισης» του ίδιου και του έργου του.
Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 1883 στο Ηράκλειο της τουρκοκρατούμενης τότε Κρήτης. Ο πατέρας του, ο καπετάν Μιχάλης, τον προόριζε για δικηγόρο, αλλά τελικά τον κέρδισε η λογοτεχνία. Η πρώτη του λογοτεχνική απόπειρα έγινε το 1906, έτος αποφοίτησής του με άριστα από τη Νομική Σχολή τού Πανεπιστημίου Αθηνών, με το «Όφις και Κρίνο» (με το ψευδώνυμο Κάρμα Νιρβαμή). Το πτυχίο της νομικής φέρει και την υπογραφή του Κωστή Παλαμά ως Γενικός Γραμματέας του Πανεπιστημίου.
Από τα νεανικά του χρόνια ο Καζαντζάκης ήταν ανήσυχος και το πνεύμα του βασανιζόταν από υπαρξιακές και μεταφυσικές αγωνίες. Μελέτησε φιλοσόφους και πνευματικούς δασκάλους που δίχαζαν, ταξίδεψε πολύ και ασπάστηκε ιδέες που προκάλεσαν τους συντηρητικούς κύκλους, έγραψε με πάθος. Ο Καζαντζάκης δεν ήταν ένας άνθρωπος που μπορούσε να χωρέσει στα στενά πλαίσια που «άρμοζαν» γι αυτό και πολεμήθηκε.
