Τα αγαπημένα σε όλους μας πρωτοχρονιάτικα κάλαντα κρύβουν μια υπέροχη και μαζί απρόσμενη ιστορία αγάπης…και μας ταξιδεύουν στη Χίο!
Στα χρόνια τα βυζαντινά, στα οποία και τοποθετούνται χρονικά τα κάλαντα που ψάλλονται κάθε χρόνο στις 31 Δεκεμβρίου, δεν ήταν επιτρεπτό να πλησιάζει ένας νέος την κόρη που αγαπούσε, πόσο μάλλον όταν υπήρχε και διαφορά στην κοινωνική τάξη!
Όπως αναφέρεται λοιπόν στην παράδοση, οι συγκεκριμένοι στίχοι εκφράζουν τον θαυμασμό και την προσμονή ενός ερωτευμένου νέου προς την όμορφη, πλην ακριβοθώρητη κόρη. Βέβαια στα κάλαντα αναμειγνύεται το θρησκευτικό στοιχείο με το ερωτικό και αυτός είναι και ο λόγος που οι στίχοι στα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα μοιάζουν λίγο… ακατανόητοι!
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά,
ψηλή μου δενδρολιβανιά,
κι αρχή καλός μας χρόνος,
εκκλησιά με τ’ άγιο θρόνο.
Αρχή που βγήκε ο Χριστός,
άγιος και πνευματικός,
στη γη να περπατήσει,
και να μας καλοκαρδίσει.
Άγιος Βασίλης έρχεται,
και δεν μας καταδέχεται,
από την Καισαρεία,
σ’ εισ’ αρχόντισσα κυρία.
Βαστάει εικόνα και χαρτί,
ζαχαροκάντιο ζυμωτή,
χαρτί και καλαμάρι,
δες και με το παλικάρι.
Οι στίχοι που έχουν υπογραμμιστεί, είναι το «κρυμμένο μήνυμα» του νέου: Εσύ που είσαι ψηλή σαν την εκκλησιά με τον τρούλο της, βγες να περπατήσεις και να μας πεις μια ζεστή κουβέντα κι ας ανήκεις σε αρχοντική γενιά. Είσαι γλυκιά σαν το γλυκό υποβρύχιο μαστίχα (ζαχαροκάντιο ζυμωτή), καταδέξου και ρίξε μια ματιά και σε μένα το παλικάρι!
Και εδώ είναι που απροσδόκητα «μπλέκεται» η μυροβόλος Χίος με τους στίχους στα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα! Η ερμηνεία που δίνεται στη ζαχαροκάντιο ζυμωτή από τους ειδικούς της γαστρονομίας είναι, ότι πρόκειται για το λεγόμενο «άσπρο γλυκό», δηλαδή, το γλυκό του κουταλιού υποβρύχιο, που πρωτοπαρασκεύασαν και διέδωσαν σε όλα τα πολίτικα σπίτια οι Χιώτες ζαχαροπλάστες στον Γαλατά! Παρασκευαζόταν με μαστίχα και βανίλια και αποτελούσε το απαραίτητο κέρασμα σε όλες τις σημαντικές γιορτινές στιγμές της κάθε οικογένειας. Άλλωστε ως τις μέρες μας παρέμεινε το επίσημο κέρασμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου!
Καλή χρονιά σε όλους!
πηγή ΧΙΑΚΑΝΕΑ
