Στο Ασβεστοχώρι του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη αναβιώνει κάθε χρόνο το έθιμο με το πορτοκάλι και το κυπαρίσσι. Ένα έθιμο μοναδικό που αναδεικνύεται εδώ και περίπου δύο αιώνες την ημέρα των Θεοφανείων στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Ασβεστοχωρίου, ζωντανεύοντας παλιές και ιστορικές τοπικές παραδόσεις.
Η γιορτή ξεκινά από την παραμονή των Θεοφανείων. Εντός του Ναού και στο κέντρο του στολίζεται ένα μεγάλο τραπέζι και σχηματίζεται ένας μεγάλος Σταυρός από πορτοκάλια και κλαδιά κυπαρισσιού.
Το κυπαρίσσι συμβολίζει την αιωνιότητα και το πορτοκάλι την υγεία, ενώ και τα δύο προσφέρονται ως δωρεά από οικογένειες του Ασβεστοχωρίου.
Από την αρχαιότητα τα κυπαρίσσια τα ταύτιζαν με την αιωνιότητα και αποτελούσαν σύμβολο αθανασία καθώς διατηρούν το εαυτό τους ζωντανό όλο το χρόνο.
Το πορτοκάλι αποτελεί σύμβολο του πλούτου, της αειφορίας, της υγείας και της γονιμότητας.
Πάνω στα κλαδιά των δέντρων κρέμονται πορτοκάλια που έχουν επάνω τους λίγο ξάφι (φύλο χρυσού) και κάτω από το δέντρο σχηματίζεται με πορτοκάλια σταυρός με τρεις σειρές κρεμαστά πορτοκάλια που έχουν επίσης ξάφι.
Είναι ένα έθιμο με το οποίο ευχόμαστε ο νέος χρόνος και ο βαπτισθείς Χριστός να φέρει πλούτο, υγεία, γονιμότητα, αειφορία (πορτοκάλια) για αυτή τη ζωή και για την άλλη ζωή την αιωνιότητα (κυπαρίσσι).
Η λαμπάδα του Χριστού
Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας το τραπέζι πλαισιώνουν μικρά παιδιά, που κρατούν αναμμένες λαμπάδες-κεριά, στα οποία είναι περασμένα δύο πορτοκάλια και ένα μήλο, ενώ ανάμεσα τους κρέμονται αποξηραμένα σύκα, που είναι δεμένα με μια κόκκινη κλωστή.
Η λαμπάδα συμβολίζει «το φως του κόσμου», που πρέπει να είναι οι χριστιανοί. Τα πορτοκάλια και τα μήλα με το ξάφι, καθώς και τα χρυσά φλουριά συμβολίζουν τον πλούτο, την αειφορία, την γονιμότητα και την υγεία.
Τα σύκα συμβολίζουν την γλυκύτητα που ευχόμαστε να έχει η ζωή μας και η κόκκινη κλωστή την αγάπη που πρέπει να έχουμε οι χριστιανοί μεταξύ μας.
Οι νονοί και οι νονές προσφέρουν την παραμονή ή την προπαραμονή των Θεοφανείων τα στολισμένα κεριά, ενώ αν δεν βρίσκονται στο Ασβεστοχώρι το έθιμο τηρείται από τους γονείς ή τους υπόλοιπους συγγενείς.
Μάλιστα τα παλιότερα χρόνια τα στολισμένα κεριά κρατούσαν και όλες οι αρραβωνιασμένες κοπέλες, χωρίς όμως τα σύκα. Η λαμπάδα είναι στολισμένη με μια κόκκινη κλωστή και το φλουρί το προσφέρει σε κάθε κοπέλα η πεθερά της.
Η μπομπονιέρα του Χριστού
Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας μοιράζεται σε όλο το εκκλησίασμα ένα πορτοκάλι με ένα μικρό κλωνάρι κυπαρισσιού στο πάνω μέρος του. Σύμφωνα με το έθιμο αυτό συμβολίζει την μπομπονιέρα του Χριστού και τοποθετείται από τους πιστούς στο εικονοστάσι του σπιτιού τους.
Το έθιμο, το οποίο και φέτος συγκέντρωσε πλήθος κόσμου που προσήλθε το πρωί στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, το έφεραν στο Ασβεστοχώρι ξενιτεμένοι κάτοικοι της περιοχής από τους Αγίους Τόπους, στα τέλη του 19ου αιώνα Ασβεστοχωρίτες τεχνίτες ασβεστάδες.
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και με μεγάλη συμμετοχή παρά το τσουχτερό κρύο γιορτάστηκαν τα Θεοφάνεια σε ολόκληρο το Δήμο Πυλαίας – Χορτιάτη
Το δημοτικό κολυμβητήριο στο Πανόραμα γέμισε από κόσμο και μικρά παιδιά που τήρησαν το έθιμο των Θεοφανείων και βούτηξαν για να πιάσουν τον Σταυρό. Η συμμετοχή ήταν και φέτος τόσο μεγάλη που οι Ιερείς, που τέλεσαν την πρωινή Δοξολογία για τον Εορτασμό του Αγιασμού των Υδάτων, έριξαν δύο Σταυρούς.
Στην τελετή στο δημοτικό κολυμβητήριο Πανοράματος συμμετείχαν συνολικά 33 κολυμβητές, οι οποίοι χωρισμένοι σε δύο ομάδες, βούτηξαν στα νερά για να πιάσουν τον Σταυρό. Στην πρώτη ομάδα συμμετείχαν έφηβοι και ενήλικες, ενώ στη δεύτερη, που έκλεψε και το χειροκρότημα των παρευρισκομένων, πήραν μέρος μικρά παιδιά, αγόρια και κορίτσια από τις Ακαδημίες του δημοτικού κολυμβητηρίου, αλλά και νεαροί δημότες.
Νικητής του Σταυρού στην πρώτη ομάδα ήταν ο 16χρονος Δημήτρης Στεφάνου, ενώ στους μικρούς κολυμβητές αναδείχτηκαν δύο νικητές η 14χρονη Ελισάβετ Νίτσα και ο 11χρονος Άγγελος Στεφάνου. Όλοι κέρδισαν το θερμό χειροκρότημα του κόσμου, αλλά και από μια εικόνα του Ιωάννη του Προδρόμου, την οποία πρόσφερε στους νικητές ο δήμαρχος Πυλαίας – Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, που έδωσε το «παρών» στην τελετή Αγιασμού των Υδάτων. Τις εντυπώσεις κέρδισε η 14χρονη Ελισάβετ η οποία με μια ευγενική χειρονομία ζήτησε να παραχωρηθεί η εικόνα του Ιωάννη Προδρόμου στην δεύτερο νικητή, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι άλλοι δύο νικητές, τόσο ο 11χρονος Άγγελος στην κατηγορία των μικρών παιδιών, όσο και ο Δημήτρης Στεφάνου, νικητής στην κατηγορία των μεγάλων, είναι αδέλφια.
